Speciale gebeurtenissen in 1920-1940: F.J. Claes

In feite was de heer Claes geen opvolger van de heer Bekkers. We begrepen al spoedig, dat de introductie van de heer Claes niet vreemd was aan de studie van de zoons van de heer Jacq. aan de economische Hogeschool te Rotterdam en dat deze vooruitstrevende vader tijdig een meer wetenschappelijk klimaat wenste aan te kweken rond de voor zijn bedrijf te verwachten economische ontwikkeling. In de latere jaren zou het meermalen voorkomen dat bij het bespreken van

De meest mij thans nog goed in herinnering liggende eerste activiteit van de heer Claes, welke hem meerdere jaren in beslag nam, betrof de invoering van een variabel loon-systeem in nagenoeg alle lagen van het winkel-apparaat. De in die dagen van Amerika uit gepropageerde middelen om door de loonfactor de omzetten te stimuleren, was voor de heer Jacq. aanleiding deze belangrijke materie in studie te geven aan zijn nieuwe assistent. De basis voor dit variabel loon-systeem werd:

Het lanceren van dit systeem, dat meerdere jaren in beslag nam, had tevens als neven-voordeel, dat bij contacten tussen inspectie - chefs - winkel- en bezorgpersoneel de omzetten steeds besproken werden. Het steeds bij de hand hebben van deze omzetten en loonprognosen maakte dit loon-systeem jarenlang tot een groot succes.

Met dit eerste grote project, waardoor hij regelmatig in contact stond met nagenoeg de hele winkel-leiding, legde de heer Claes automatisch beslag op een vooraanstaande positie in onze zaak en zijn capaciteiten werden algemeen erkend. Behalve begaafd was hij ook steeds correct - vriendelijk - en tot op een bepaalde hoogte open voor collega's. Daarnaast wist hij op kundige en soms geraffineerde wijze de zakelijke - en ook zijn eigen-belangen te behartigen.

In 1927 verliet de heer Claes de afdeling Centrale en vestigde op de 3e etage de Economische afdeling, welke men zou kunnen beschouwen als een verre voorbode van de thans (1966) met meerdere economen bezette afdeling van de heer Van Bentum. Hier werkte hij tot 1938 als economisch assistent van de heren Jacq. en Gerrit de Gruyter, n.l. het onderhouden van contacten met de vakverenigingen - het wetenschappelijk uitkienen van de bezorgdienst - het vervolgen van vestigingsplaatsen van winkels - het afsluiten van koop- en huurcontracten van huizen enz., daarbij hulpvaardig en bekwaam geassisteerd door zijn secretaresse juffr. Cornelia Drayer (1926/1939), die hij volkomen naar zijn hand gezet had. Dit was overigens een flinke dame, die zelfstandig kon telefoneren met notarissen, advocaten enz., maar er ook niet voor terugschrok onder benarde omstandigheden - ooit bedreigd met een pook bij haar halstarrig volhouden - zelfstandig begeerde winkelpanden voor de Gruyter te kopen. Ze was een unieke steun voor de zaak.

Van 1 september 1938 t/m 30 juni 1940 was de heer Claes nog een verdienstelijk directeur bij Zijlstra, daarna ging hij naar elders over. Kort daarna werd hij ernstig ziek en ontviel hij op nog geen 50-jarige leeftijd aan zijn bedroefde vrouw en kinderen. Dit vroegtijdig heengaan werd bij de Gruyter zeer betreurd zowel door de directie als de collega's, die met hem mochten samenwerken. Hij was een man apart, die het zeker in het begin moeilijk bij ons had. Hij wist zich echter te poneren en op den duur ook beminnelijk te maken. Met veel waardering zal hij in onze herinnering blijven voortleven.